ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ - ΚΑΤΩΚΟΠΙΑ:ΥΠΟ ΚΑΤΩΧΗ

Κατωκοπιά:
υπό κατοχή
50 ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΤΟΧΗ 1974-2024
Go to content
                                                                      ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ

Ο λόγος που εγκαταστάθυκαν άνθρωποι στην περιοχή ήταν βασικά η πλούσια σε βοσκοί κάμποι της περιοχής. Έτσι  από  τα πρώτα χρόνια  της εγκατάστασης  κατοίκων στην περιοχή οι κάτοικοι έφεραν μαζί τους τα ζωντανά τους, τα ζώα τους δηλαδή. Γαϊδούρια , μουλάρια , πρόβατα , αίγες ,γουρούνια , όρνιθες , κουνέλια κ.α. δημιουργήθηκε η ανάγκη να κατασκευαστούν τα κατάλληλα υποστατικά για την εγκατάσταση ανθρώπων και ζώων .
Η συνύπαρξη ανθρώπων και ζώων  αναγκαία.
Τα σπίτια ευρύχωρα με το δίχωρο  το μεγαλύτερο δωμάτιο ,κάμαρα γενικής χρίσεως  που χρησιμοποιείτο σαν υπνοδωμάτιο  τραπεζαρία , σαλόνι , τις περισσότερες φορές και  σαν κουζίνα.
Στο δύχωρο υπήρχε η  Εστία (νυστιά) που χρησιμοποιείτο για το ψήσιμο του φαγητού αλλά και
Ζέσταμα του χώρου τα κρύα βράδια του Χειμώνα.
Το  δίχωρο επικοινωνούσε με το μαϊρκό (κουζίνα)  και με ένα ημιυπόγειο χώρο  το (ε) σόσπιτο (κελάρη ).
Στο χώρο αυτό φυλάσσονταν  όλα όσα χρειάζονταν για την λειτουργία  και χρήση  στην κουζίνα.

Το (α)σιερονάρη (αχυρώνας)  ήταν ένας μεγάλος αποθηκευτικός χώρος κυρίως για το άχυρο όπου φυλάσσονταν  και τα γιωρκύματα (γεωργικά προϊόντα) όπως  σιτηρά , πατάτες , κουκιά, φασόλια κ.α.π
Μπροστά από το δύχωρο με την μεγάλη καμάρα(ηλιακό) βρισκόταν  η αυλή    με το πέτρινο το δάπεδο  χώρος που  εχρεισημοποιητο σαν μάντρα για τα ζώα της οικογένειας .Στην αυλή βρισκόταν ο φούρνος για το ψήσιμο των ψωμιών,  και ο νερόλακκος για τις ανάγκες σε πόσιμο νερό ,μια συκαμιά (μουριά) που με την σκιά της ξαπόσταινε ανθρώπους και ζωντανά.

Τα πλινθάρια   κατασκευασμένα με χώμα νερό και άχυρο  ήταν το βασικό υλικό για την κατασκευή  των τοίχων .Για τη κατασκευή της στέγης χρησιμοποιούσαν ξύλινους δοκούς (βολίκια) ,καλάμια ,πυλό ,και  κόννο (άργιλο) ,υλικό που στεγανοποιούσε την στέγη .Το εσωτερικό δάπεδο ήταν φτιαγμένο με πηλό ενώ για τους εξωτερικούς χώρους  στο δάπεδο τοποθετούσαν πέτρες  που κουβαλούσαν από τον ποταμό.
Όλο το οικοδόμημα  περιφράσετο με  φράκτη κατασκευασμένο απο  ακάνθινους θάμνους (παλλούρες).

Το οικοδόμημα ικανοποιούσε όλες της ανάγκες της αγροτικής οικογένειας και ήταν ο χώρος για χαρές και λύπες.
Καθημερινές ασχολίες το  άρμεγμα (γάλεμα) των ζώων ,προβάτων και αιγοπροβάτων , η κατασκευή χαλουμιών και της αναρής . Συνήθεια που παρέμεινε μέχρι και το1974.

Σε κάθε γειτονιά υπήρχε προγραμματισμός πια οικοκυρά θα έφτιαχνε τα χαλούμια της.
Για να φτιάξης χαλούμια χρειαζότανε συνήθως μεγαλύτερη ποσότητα γάλακτος από ότι συνήθως η κάθε οικογένεια παρήγαγε. Έτσι όλες οι οικοκυρές έδιναν το γάλα που περίσσευε  στην οικοκυρά που ήταν προγραμματισμένη να φτιάξη χαλούμια ή το νοστιμότατο τραχανά. Ακολουθούσε  κύκλος και έτσι όλες στην γειτονιά έφτιαχνα τα χαλούμια τους.
Η  εύφορη γη της Κατωκοπιάς  προικοδότησε με ακόμη ένα αγαθό της .

Η αυξημένες  ανάγκες των κατοίκων  σε κτηνοτροφικά και γαλακτοκομικά προϊόντα  δημιουργούν  της πρώτες  κτηνοτροφικές μονάδες.  Είναι συνήθως κοπάδια  αιγοπροβάτων   που σταβλιζωνται μέσα στης αυλές των σπιτιών .Έτσι ήταν ποιο εύκολη η συντήρηση και προστασία των ζώων  από της φυσικές συνθήκες αλλά και από της κλοπές που την τότε εποχή ήταν μάστιγα.
Οι γέροντες  θυμούνται το λούσιμο και το κούρεμα των προβάτων μέσα στην Άνοιξη  στης "κολύμπες" του Σερράχη.

Η αύξηση του πληθυσμού ανθρώπων και ζώων δημιούργησε την ανάγκη του θεσμού του αγροφύλακα.
Θεσμός που λειτούργησε από τα παλιά χρόνια .Αναφορά γίνετε στον Νικολή του Σπανού και στο τελευταίο Αγροφύλακα του Χωριού τον  μ. Χριστάκη -.

Γύρο στο 1970 οι μάντρες που είχαν απομείνει εντός του χωριού απομακρύνονται.
Το παλιό κοινοτικό σφαγείο δίπλα από το νεκροταφείο σφραγίζεται και κτίζετε ένα άλλο εκτός  κοινοτικών ορίων.  
Η προσπάθεια για βελτίωση και εξωραϊσμό του χωριού γίνετε συνεχώς.
Τέσσερα μεγάλα οικοδομήματα- κτίζονται  την δεκαετία του 1940-1950.

Τα τρία από αυτά κτισμένα  κατά μήκος του κεντρικού δρόμου και το τέταρτο λίγο πιο νότια.
Το πρώτο χρησιμοποιείτε  για την στέγαση του ΘΟΪ της  ΑΤΕ-ΠΕΚ(1956) και σαν καφενείο, βρισκόταν στο χώρο που είναι κτισμένη η  νέα εκκλησία της Παναγίας. Στον ίδιο χώρο υπήρχε το αναγνωστήριο (χρησιμοποιήθηκε και σαν νηπιαγωγείο) και ένα μικρό υποτυπώδες χάνι που αργότερα χρησιμοποιήθηκε σαν χώρος στέγασης φτωχών και άπορων κατοίκων του χωριού.(Φράγγενα-ο Πετρής με την γυναίκα του Θεανώ(αδελφή τις Πουρούτενας ) κ.α.

Το δεύτερο κτήριο Ιδιοκτησία του Κυριάκου Πρωτοπαπά(Τζιρκαλλή) στο κέντρο του χωριού  στεγάζει για αρκετά χρόνια το Συνεργατικό
Παντοπωλείο ,δύο ραφτάδικα το γραφείο του κοινοτάρχη, το παρπέρικο του Σιαϊλή,και το μεγαλύτερο καφενείο του χωριού. Το καφενέ του Πετρή του Τράντα (Ζαυλουθκιού) που έφερε και το πρώτο ραδιόφωνο και το πρώτο ρολόι του τοίχου στο χωριό.

Ο χώρος που βρισκόταν το Παντοπωλείο  λειτούργησε μετά σαν ταβέρνα με ιδιοκτήτη το Κατσιαμίζα(φτωχόπαιδο) και τα χρόνια πριν το 1974 σαν ραφτάδικο από τον Χρήστο τον ράφτη.
Το τρίτο οικοδόμημα βρισκόταν ακριβώς απέναντι από την παλιά Εκκλησία.
Ιδιοκτησία του μ .ΧατζηΧαμπή . Λειτουργούσε σαν καφενείο(Κολλητύρης-Μέλης) σαν κρεοπωλείο και σαν  γραφείο του συνδέσμου ΕΦΑΚ(Ένωσης Φορτηγών Αυτοκινήτων Κατωκοπιάς). Ένας μικρός χώρος απέναντι  από την είσοδο της Εκκλησίας φιλοξένησε και τους τελευταίους σκαρπάριδες του χωριού. Τον μ.Σωλή του Ζάνου και τον Χαράλαμπο Πούρουτο.

Το τέταρτο κτήριο βρίσκετε στα νότια του χωριού , απέναντι από τον  χώρο που βρισκόταν η παλιά ΣΠΕ και το δεύτερο συνεργατικό. Είναι ο καφενές του Θεοφάνη. Ένα μεγάλο δύχωρο  χρησίμευε  και σαν καφενές αλλά και σαν κρεοπωλείο(Μούζουρος).
Ο καφενές αυτός φιλοξένησε και την πρώτη Τηλεόραση που έφτασε στο χωριό.
Τρία άλλα καφενεία λειτουργούν προς το τέλος τις δεκαετίας του 1960 αρχές 1970  και λειτουργούν είτε σαν καφενεία ,ζαχαροπλαστεία και σαν σύλλογοι.
Από το 1950 και μετά καινούργια σπίτια με σύγχρονους χώρους ,νέα υλικά  συμβάλλουν στην αλλαγή που θα σταματήσει μόνο  τον Αύγουστο του 1974 .
Back to content